Polska 27 czerwca – co wydarzyło się tego dnia

Portal TV Republika, kk 27-06-2024, 09:00
Artykuł
PAP, dzieje.pl; grafika własna

Tego dnia z powodu złego stanu zdrowia Józef Piłsudski ustąpił ze stanowiska premiera; został wydany Kodeks handlowy; Sejm uchwalił Kodeks rodzinny, w którym m.in. obniżono wiek pełnoletniości do 18 lat; ukazał się pierwszy numer „Na przełaj przez Frombork”; z kosmodromu Bajkonur wystartował statek kosmiczny, na którego pokładzie znajdował się Mirosław Hermaszewski; Sejm RP przyjął ustawę o partiach politycznych; powstał RAŚ. Urodzili się m. in. Wacław Gąsiorowski, Władysław Raginis, Ryszard Ronczewski, Krzysztof Kieślowski, Bogusław Linda, Janusz Kamiński, Janusz Darocha, Maria Sadowska. Zmarli natomiast: Zygmunt Sierakowski, Jerzy Bajan, Stanisław Jasiukiewicz, Antoni Gołubiew, Maciej Zembaty oraz Piotr Bikont.

1315 – Książę Władysław Łokietek zawarł w Krakowie sojusz z władcami Danii, Szwecji, Norwegii, Meklemburgii, książętami z Rugii i Pomorza Zachodniego skierowany przeciw margrabiemu Brandenburgii Waldemarowi Wielkiemu, który był sojusznikiem króla Czech Jana Luksemburskiego, wroga Łokietka roszczącego sobie pretensje do korony polskiej.

1629 – Wojska polskie pod dowództwem hetmana polnego koronnego Stanisława Koniecpolskiego odniosły przygniatające zwycięstwo nad oddziałami szwedzkimi w bitwie pod Trzcianą na Pomorzu.

1688 - Miało miejsce uroczyste przeprowadzenie benedyktynek - sakramentek do nowej siedziby przy Rynku Nowego Miasta w Warszawie. W procesji z Najświętszym Sakramentem wzięli udział król Jan III Sobieski, królowa Maria Kazimiera i cały dwór.

1697 - Na Woli odbyła się podwójna elekcja: prymas Michał Radziejowski ogłosił królem Polski francuskiego księcia Contiego, natomiast biskup kujawski Stanisław Dąmbski - księcia Fryderyka Augusta, elektora saskiego, który ostatecznie został królem jako August II Mocny.

1700 – Poświęcono kościół Świętego Krzyża w Kownie.

1831 - W Witebsku zmarł wielki książę Konstanty Pawłowicz Romanow, w latach 1815-1830 naczelny wódz wojsk Królestwa Polskiego i faktyczny jego wielkorządca.

1863 - Na placu Łukiskim w Wilnie z rozkazu władz carskich powieszony został przywódca powstania styczniowego na Żmudzi Zygmunt Sierakowski.

1869 - W Warszawie urodził się Wacław Gąsiorowski, powieściopisarz, działacz społeczny, prezes Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej we Francji; autor powieści „Huragan”, „Rok 1809”, „Szwoleżerowie gwardii” i „Księżna Łowicka”.

1908 - W Dyneburgu urodził się Władysław Raginis, kapitan Korpusu Ochrony Pogranicza, w czasie kampanii 1939 r. bohaterski dowódca odcinka Wizna, na którym żołnierze Wojska Polskiego stawiali opór wielokrotnie silniejszym jednostkom niemieckim; kpt. Raginis poległ 10 września 1939 r. na Górze Strękowej koło Wizny.

1920 - W Warszawie utworzono Polski Związek Towarzystw Kolarskich (obecnie Polski Związek Kolarski).

1928 - Z powodu złego stanu zdrowia Józef Piłsudski ustąpił ze stanowiska premiera. Powołano rząd Kazimierza Bartla.

1930 - W Puszkarni koło Wilna urodził się Ryszard Ronczewski, aktor, reżyser, przez wiele lat związany z Teatrem Wybrzeże w Gdańsku; wystąpił m.in. w filmach „Faraon”, „Wilcze echa” i „Pokłosie”.

1934 - Rozporządzeniem prezydenckim został wydany Kodeks handlowy.

1940 - Akcja AB: w lesie koło wsi Lubzina pod Ropczycami Niemcy rozstrzelali dużą grupę więźniów politycznych przywiezionych z więzienia na zamku w Rzeszowie (źródła podają liczbę 83 lub 104 osób). Wśród ofiar było m.in. 42 członków podziemnych organizacji młodzieżowych.

1941 - W Warszawie urodził się Krzysztof Kieślowski, reżyser, scenarzysta, jeden z najwybitniejszych polskich twórców filmowych; autor „Dekalogu”, „Krótkiego filmu o zabijaniu”, tryptyku: „Trzy kolory: Niebieski”, „Trzy kolory: Biały”, „Trzy kolory: Czerwony”, którego pierwsza część zdobyła Złotego Lwa na festiwalu w Wenecji, a także filmów „Amator”, „Przypadek” i „Podwójne życie Weroniki”; laureat Felixa - Europejskiej Nagrody Filmowej.

1941 - Po zajęciu Białegostoku niemieckie bataliony policyjne spaliły Wielką Synagogę, w której wcześniej uwięzili ok. 2 tys. Żydów.

1950 - Sejm uchwalił Kodeks rodzinny, w którym m.in. obniżono wiek pełnoletniości z 21 do 18 lat.

1952 - W Toruniu urodził się Bogusław Linda, jeden z najpopularniejszych polskich aktorów, reżyser; wystąpił w filmach „Człowiek z żelaza”, „Przypadek”, „Kobieta samotna”, „Danton”, „Matka Królów”, „Magnat”, „Zabij mnie, glino”, „Kroll”, „Sauna”, „Psy”, „Jańcio Wodnik”, „Prowokator”, „Tato”, „Szamanka”, „Szczęśliwego Nowego Jorku”, „Demony wojny wg Goi”, „Zabić Sekala”, „Pan Tadeusz”, „Operacja Samum”, „Quo vadis” i „1920 Bitwa Warszawska”.

1952 – Przez Rynek Główny w Krakowie przejechał ostatni tramwaj normalnotorowy.

1957 - W miejsce Prezydium Rządu utworzono Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów.

1959 - W Ziębicach koło Wrocławia urodził się Janusz Kamiński, operator filmowy, reżyser; dwukrotnie nagrodzony Oscarem za zdjęcia do filmów Stevena SpielbergaLista Schindlera” (1994) i „Szeregowiec Ryan” (1999).

1960 - W Łodzi urodził się Janusz Darocha, jeden z najbardziej utytułowanych pilotów sportowych w historii; multimedalista mistrzostw świata i Europy w lataniu precyzyjnym i rajdowym.

1967 - W Londynie zmarł płk Jerzy Bajan, pilot myśliwski i sportowy; w 1934 r. wspólnie Gustawem Pokrzywką zwyciężył na samolocie RWD-9 w międzynarodowych zawodach sportowych Challenge; w czasie II wojny światowej walczył w Polskich Siłach Powietrznych w Wielkiej Brytanii.

1969 - Premiera filmu muzycznego „Przygoda z piosenką” w reżyserii Stanisława Barei.

1970 – Ukazał się pierwszy numer „Na przełaj przez Frombork”. Redagowali go członkowie Klubu Młodych Autorów tygodnika „Na przełaj” przy pomocy dziennikarzy tego pisma.

1973 - W Warszawie zmarł Stanisław Jasiukiewicz, aktor, żołnierz Armii Krajowej; wystąpił w filmach „Wolne miasto”, „Lunatycy”, „Krzyżacy”, „Matka Joanna od Aniołów”, „Hrabina Cosel”, „W pustyni i w puszczy”, „Potop”, a także w serialu „Czterej pancerni i pies”.

1976 - W Warszawie urodziła się Maria Sadowska, wokalistka, reżyserka, kompozytorka, producentka.

1978 - Z kosmodromu Bajkonur wystartował „Sojuz 30”, na jego pokładzie znajdował się mjr Mirosław Hermaszewski - pierwszy i jedyny jak dotąd Polak w kosmosie.

1979 - W Krakowie zmarł Antoni Gołubiew, pisarz, autor m.in. cyklu powieściowego „Bolesław Chrobry”.

1981 - Reprezentacja Polski w piłce nożnej kobiet w swym pierwszym meczu przegrała w Katanii z Włoszkami 0:3.

1986 - Polska została członkiem Banku Światowego.

1996 - Polska i Litwa podpisały w Warszawie umowę o wolnym handlu.

1997 - Sejm RP przyjął ustawę o partiach politycznych.

1998 - W Piatichatkach pod Charkowem z udziałem prezydenta Polski Aleksandra Kwaśniewskiego i prezydenta Ukrainy Leonida Kuczmy odbyła się uroczystość poświęcenia i wmurowania kamienia węgielnego pod polsko-ukraiński Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu.

2001 - Powstał Ruch Autonomii Śląska.

2007 - Obradujący w Nowej Zelandii Komitet Światowego Dziedzictwa UNESCO podjął decyzję o zmianie tytułu wpisu pozostałości obozu koncentracyjnego Auschwitz na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Dotychczasową nazwę „Obóz koncentracyjny Auschwitz” zastąpiono nazwą „Auschwitz-Birkenau. Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady (1940-1945)”; nowe brzmienie, zaproponowane przez Polskę i Izrael, zostało przyjęte bez głosu sprzeciwu.

2011 - Zmarł Maciej Zembaty, poeta, satyryk, reżyser radiowy, muzyk, tłumacz poezji Leonarda Cohena.

2017 – Zmarł Piotr Bikont, reżyser, dziennikarz i publicysta. Znany głównie jako jeden z pierwszych polskich krytyków kulinarnych.

Źródło: PAP

Komentarze
Zobacz także
Nasze programy