Polska 21 czerwca – co wydarzyło się tego dnia

Portal TV Republika, kk 21-06-2024, 09:00
Artykuł
PAP, dzieje.pl; grafika własna

Tego dnia na Zamku Królewskim w Warszawie odbyło się inauguracyjne posiedzenie Rady Stanu; walcząca we Francji 1. Dywizja Grenadierów została rozwiązana; w Poznaniu rozpoczął się proces Arthura Greisera, niemieckiego nazistowskiego zbrodniarza; parlamenty RFN i NRD uznały nienaruszalność zachodniej granicy Polski; w Warszawie odbyła się demonstracja stoczniowców przeciwko planom likwidacji Stoczni Gdańskiej. Urodzili się m. in. Stefan Barszczewski, Ludwik Puget, Ludwik Kolankowski, Janusz Jędrzejewicz, Stanisław Strumph-Wojtkiewicz, Hanna Malewska, Alojzy Orszulik, Adam Zagajewski, Andrzej Sapkowski, Tomasz Karolak. Zmarli natomiast: Piotr Szembek, Edward Abramowski, Juliusz Mieroszewski oraz Henryk Bereza.

1243 – Książę Barnim I nadał prawa miejskie Stargardowi.

1305 - W Pradze zmarł Wacław II z dynastii Przemyślidów, król czeski i polski.

1621 – Poświęcono kościół św. Józefa w Poznaniu.

 1749 - W wyniku wybuchu tysięcy beczek prochu w baszcie mieszczącej się przy dzisiejszej ul. Pawła Włodkowica we Wrocławiu zginęło około 60 osób.

1768 - W czasie kozacko-chłopskiego powstania na Ukrainie, zwanego koliszczyzną, doszło do rzezi w Humaniu, w wyniku której powstańcy zamordowali co najmniej kilka tysięcy szlachty, Żydów i księży unickich.

1791 – Powołano Komisję Policji Obojga Narodów, której zadaniem było nadzorowanie miast królewskich w imieniu Sejmu i Straży Praw.

1807 - Car Aleksander I Romanow podpisał w Taurogach zawieszenie broni, które poprzedziło traktat pokojowy z Napoleonem Bonaparte z Tylży. W rezultacie tego porozumienia powstało Księstwo Warszawskie.

1862 - W Warszawie urodził się Stefan Barszczewski, pisarz, autor powieści podróżniczo-przygodowych i fantastycznych dla młodzieży, publicysta.

1866 - W Siemianicach w Wielkopolsce zmarł gen. Piotr Szembek, jeden z dowódców polskich w Powstaniu Listopadowym.

1877 - W Krakowie urodził się Ludwik Puget, rzeźbiarz, malarz, historyk sztuki.

1882 - W Pniowie koło Stanisławowa urodził się Ludwik Kolankowski, historyk, badacz epoki Jagiellonów, profesor Uniwersytetu Wileńskiego i Uniwersytetu Lwowskiego; po II wojnie światowej organizator i pierwszy rektor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

1885 - We wsi Spiczyńce urodził się Janusz Jędrzejewicz, żołnierz Legionów Polskich i POW, pułkownik WP, działacz BBWR, poseł na Sejm (1928-1935), senator (1935-1938); minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego (1931-1934); premier RP w latach 1933-1934.

1898 - W Warszawie urodził się Stanisław Strumph-Wojtkiewicz, pisarz, publicysta; w czasie II wojny światowej żołnierz PSZ na Zachodzie.

1911 - W Jordanowicach urodziła się Hanna Malewska, pisarka, autorka powieści historycznych, w latach 1957-1973 redaktorka pisma katolickiego „Znak”.

1918 - Na Zamku Królewskim w Warszawie odbyło się inauguracyjne posiedzenie Rady Stanu.

1918 - W Warszawie zmarł Edward Abramowski, socjolog, psycholog, działacz społeczny, teoretyk spółdzielczości; członek II Proletariatu, współzałożyciel PPS.

1928 - W Baranowicach Śląskich urodził się biskup Alojzy Orszulik; od 1980 r. sekretarz Komisji Wspólnej przedstawicieli Rządu PRL i Episkopatu Polski; uczestnik rozmów przygotowujących Okrągły Stół; od 1989 do 1994 r. zastępca sekretarza Episkopatu Polski; w latach 1992-2004 pierwszy biskup diecezji łowickiej.

1940 - Walcząca we Francji w okrążeniu 1. Dywizja Grenadierów została na rozkaz dowódcy gen. Bronisława Ducha rozwiązana.

1945 - Kolegium Wojskowe Sądu Najwyższego ZSRS w Moskwie ogłosiło wyrok w sprawie aresztowanych przez NKWD przywódców Polskiego Państwa Podziemnego, których oskarżono o działania przeciwko Armii Czerwonej i ZSRS oraz współpracę z Niemcami; trzech spośród skazanych zmarło w sowieckich więzieniach: ostatni dowódca AK gen. Leopold OkulickiNiedźwiadek”, wicepremier i delegat Rządu na Kraj Jan Stanisław Jankowski oraz Stanisław Jasiukowicz, członek Rady Ministrów na Kraj ze Stronnictwa Narodowego.

1945 - We Lwowie urodził się Adam Zagajewski, poeta, prozaik, eseista, krytyk, tłumacz; współzałożyciel „Zeszytów Literackich”, autor takich prac jak „Płótna”, „Ziemia Ognista”, „Ciepło, zimno”, „Cienka kreska”, „Solidarność i samotność”.

1946 - W Poznaniu rozpoczął się proces Arthura Greisera, niemieckiego nazistowskiego zbrodniarza, w czasie II wojny światowej gauleitera tzw. Kraju Warty (Warthegau).

1948 - W Łodzi urodził się Andrzej Sapkowski, pisarz, autor powieści i opowiadań fantasy.

1949 - W Warszawie na Konferencji Architektów Partyjnych ogłoszono, że realizm socjalistyczny będzie obowiązującą doktryną w architekturze; zgodnie z proklamacją rozpoczęto prace nad budową m.in. MDM i Placu Konstytucji w Warszawie oraz Nowej Huty.

1951 - W Krakowie zlikwidowana została Polska Akademia Umiejętności.

1971 - W Radomiu urodził się Tomasz Karolak, aktor, znany m.in. z seriali „Mamuśki”, „39 i pół”, „Rodzinka.pl”, „Piąty stadion”, „Baron24”, a także z filmów „Ciało”, „Rezerwat”, „Tylko mnie kochaj”, „Testosteron”, „Milion dolarów”, „Ciacho” i „Wyjazd integracyjny”; od 2010 r. dyrektor artystyczny teatru IMKA w Warszawie.

1971 – W Gdyni otwarto Muzeum Oceanograficzne i Akwarium Morskie.

1976 - W Londynie zmarł Juliusz Mieroszewski, dziennikarz, publicysta, pisarz, korespondent i współpracownik paryskiej „Kultury”.

1978 - Na rozgrywanych w Argentynie piłkarskich mistrzostwach świata reprezentacja Polski przegrała z Brazylią 1:3, odpadając z turnieju.

1990 - Parlamenty RFN i NRD uznały nienaruszalność zachodniej granicy Polski.

1996 – W Warszawie odbyła się demonstracja stoczniowców przeciwko planom likwidacji Stoczni Gdańskiej.

1997 – W katowickim Spodku odbył się pierwszy polski koncert francuskiego twórcy muzyki elektronicznej Jeana-Michela Jarre’a.

1999 - W warszawskim kinie Capitol po raz pierwszy przyznano Orły - Polskie Nagrody Filmowe.

2012 - W Warszawie zmarł Henryk Bereza, krytyk literacki, odkrywca Marka Hłaski i Edwarda Stachury, redaktor miesięcznika „Twórczość”.

2023 – W Krakowie rozpoczęły się 3. Igrzyska Europejskie. W ich trakcie Polska zdobyła 50 medali.

Źródło: PAP

Komentarze
Zobacz także
Nasze programy