Polska 22 maja – co wydarzyło się tego dnia

Portal TV Republika, kk 22-05-2024, 08:30
Artykuł
PAP, dzieje; grafika własna

Tego dnia Sejm konwokacyjny przyjął uchwałę o wykluczeniu kandydatur cudzoziemców do korony polskiej; dokonano ponownej koronacji obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej; założono Polskie Towarzystwo Informatyczne; podpisana została umowa o wytyczeniu w Zatoce Pomorskiej granicy pomiędzy Polską a NRD; szczątki Mikołaja Kopernika zostały złożone w grobie w archikatedrze we Fromborku. Urodzili się m. in. Stanisław Ossowski, Szymon Kobyliński, Jan Ciszewski. Zmarli natomiast: Maria Kalergis, William Lindley, Adam Próchnik, Jan Kryst, Michał Karaszewicz-Tokarzewski, Stanisław Swianiewicz oraz Zbigniew Wodecki.

1054 - Na zjeździe w Kwedlinburgu cesarz Henryk III przyznał Polsce prawo do Śląska, pod warunkiem płacenia Czechom rocznego trybutu.

1364 – Król Kazimierz III Wielki nadał prawa miejskie Skawinie.

1733 – Sejm konwokacyjny przyjął uchwałę o wykluczeniu kandydatur cudzoziemców do korony polskiej. Decyzja została obalona przez wojska rosyjskie. Pod ich nadzorem wybrano królem Augusta III Sasa.

1842 - Pociąg „Silesia” zainaugurował linię Kolei Górnośląskiej na odcinku Wrocław-Oława (najstarszej na terytorium dzisiejszej Polski).

1874 - W Warszawie zmarła Maria Kalergis, słynąca z urody pianistka-amatorka, prowadząca w Paryżu, a następnie w Warszawie salon artystyczny.

1879 - W Połtawie urodził się Semen Petlura, przywódca Ukraińskiej Republiki Ludowej i naczelny dowódca jej wojsk; sprzymierzeniec Polski w wojnie z bolszewikami.

1897 - W Lipnie koło Włocławka urodził się Stanisław Ossowski, socjolog, teoretyk kultury, metodolog nauk społecznych, estetyk.

1900 - W Londynie zmarł William Lindley, inżynier, projektant wodociągów warszawskich.

1910 - Po kradzieży w październiku 1909 roku koron z obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej dokonano jego ponownej koronacji koronami podarowanymi przez papieża Piusa X.

1911 - Andrzej Małkowski wydał rozkaz powołujący pierwsze cztery drużyny harcerskie we Lwowie; data ta uznawana jest za moment powstania polskiego harcerstwa.

1912 - Dziesiątki tysięcy osób uczestniczyło w Warszawie w pogrzebie Bolesława Prusa - pisarza, autora powieści, m.in. „Lalka” i „Faraon”.

1919 – Wojska ukraińskie zakończyły oblężenie Lwowa i wycofały się na wschód.

1927 - W Warszawie urodził się Szymon Kobyliński, grafik, rysownik, karykaturzysta, eseista i dziennikarz.

1930 - W Sosnowcu urodził się Jan Ciszewski, dziennikarz, komentator sportowy.

1939 - III Rzesza i Włochy podpisały tzw. pakt stalowy, sojusz polityczno-militarny, do którego następnie przystąpiła Japonia.

1942 - W Warszawie zmarł Adam Próchnik, członek Związku Strzeleckiego, POW, historyk, publicysta, działacz socjalistyczny, poseł na Sejm RP.

1943 - W Warszawie w restauracji „Adria” Jan Kryst „Alan”, żołnierz AK, zastrzelił trzech oficerów gestapo; w czasie wycofywania się z lokalu „Alan” został zabity.

1944 – Oddział UPA przy pomocy ludności ukraińskiej dokonał masakry 120–145 Polaków w Bryńcach Zagórnych w dawnym województwie lwowskim.

1947 - Prezydent USA Harry Truman zatwierdził program polityki zagranicznej, zgodnie z którym Stany Zjednoczone mają pomagać krajom zagrożonym komunizmem; był to początek funkcjonowania tzw. doktryny Trumana.

1948 - Przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Warszawie zakończył się proces przywódców Stronnictwa Narodowego: Lecha Hajdukiewicza, Leona Dziubeckiego, Władysława Podymniaka, Tadeusza Macińskiego i Ludwika Chaberskiego.

1964 - W Casablance zmarł gen. Michał Karaszewicz-Tokarzewski - Komendant Główny Służby Zwycięstwu Polsce; po powstaniu Związku Walki Zbrojnej komendant obszaru obejmującego okupację sowiecką; jeden z twórców Podziemnego Państwa Polskiego.

1966 - W Warszawie odsłonięto pomnik Marii Konopnickiej.

1970 - Premiera filmu wojennego Raj na ziemi w reżyserii Zbigniewa Kuźmińskiego.

1981 – Założono Polskie Towarzystwo Informatyczne.

1983 – Polska zremisowała z ZSRS 1:1 w rozegranym w Chorzowie meczu eliminacyjnym do Mistrzostw Europy.

1989 - W Berlinie, po czteroletnim sporze, podpisana została umowa o wytyczeniu w Zatoce Pomorskiej granicy pomiędzy Polską a NRD.

1989 - Premiera filmu „Sztuka kochania” w reżyserii Jacka Bromskiego.

1992 - W Moskwie prezydenci Borys Jelcyn i Lech Wałęsa podpisali polsko-rosyjski traktat o przyjaznej i dobrosąsiedzkiej współpracy.

1995 - W Polsce z jednodniową wizytą przebywał papież Jan Paweł II; wizyta odbyła się z okazji kanonizacji w Ołomuńcu bł. Jana Sarkandra - papież odwiedził miejsce jego urodzenia - Skoczów, spotkał się również z mieszkańcami Bielska-Białej i Żywca.

1997 - W Londynie zmarł Stanisław Swianiewicz - ekonomista, prawnik, sowietolog, który ocalał ze zbrodni katyńskiej; dzięki jego relacji wiadomo, jak wyglądał wyładunek polskich jeńców z wagonów do pojazdów więziennych na stacji Gniezdowo, skąd przewożono ich do Lasu Katyńskiego.

2006 - Podczas prac remontowych wybuchł pożar w kościele św. Katarzyny w Gdańsku. Zabytki i wieżę kościoła uratowano.

2009 - Premiera filmu Wojna polsko-ruska w reżyserii Xawerego Żuławskiego.

2010 - Sarkofag ze szczątkami astronoma Mikołaja Kopernika został złożony w grobie w archikatedrze we Fromborku.

2017 - W Warszawie zmarł Zbigniew Wodecki, jeden z najpopularniejszych polskich piosenkarzy, skrzypek, trębacz i kompozytor; znany z takich przebojów jak: „Opowiadaj mi tak”, „Pszczółka Maja”, „Zacznij od Bacha”, „Izolda”, „Chałupy”.



Źródło: PAP

Komentarze
Zobacz także
Nasze programy