Tego dnia zawiązano Konfederację Targowicką; założono Związek Literatów Polskich; prezydent Stanisław Wojciechowski złożył urząd, a premier Wincenty Witos podał swój rząd do dymisji; rozpoczął działalność Wojskowy Sąd Grupy Operacyjnej „Wisła”; założono Centralną Szkołę Prawniczą w Warszawie; powołano do życia Układ Warszawski; na południu Polski rozpoczęły się ulewne deszcze, które zapoczątkowały największą od 160 lat powódź. Urodzili się m. in. Adam Stefan Sapieha, Stanisław Jasiukiewicz, Władysław Hasior, Barbara Horawianka, Elżbieta Czyżewska, Marta Lipińska, Andrzej Grubba. Zmarli natomiast: Baruch Szulman, Władysław Orkan, Kazimierz Chodynicki, Bohdan Arct, Grzegorz Przemyk oraz Roman Wapiński.
1539 – Jerzy Joachim von Lauchen, zwący się z łacińska Retykiem, przed wyjazdem z Niemiec na Warmię do Mikołaja Kopernika – wiedziony ciekawością i wieściami o odkryciu astronoma – w liście do jednego z norymberskich uczonych, Jana Schonera, powiadamia go o swej wyprawie i zapowiedział: „natychmiast dam znać, czy fakt odpowiada rozgłosowi i oczekiwaniom”.
1792 - W Targowicy przeciwnicy reform Sejmu Czteroletniego, ze Stanisławem Potockim i Sewerynem Rzewuskim na czele, ogłosili zawiązanie konfederacji przeciwko Stanisławowi Augustowi i Konstytucji 3 Maja; w rzeczywistości konfederację zawiązano 27 kwietnia 1792 r. w Petersburgu w uzgodnieniu z cesarzową Katarzyną II.
1809 – Wojska Księstwa Warszawskiego wyzwoliły kontrolowany przez Austriaków Lublin.
1867 - W Krasiczynie urodził się książę Adam Stefan Sapieha, arcybiskup metropolita krakowski, kardynał.
1900 - W Warszawie urodził się Alfred Lampe, działacz komunistyczny, członek KC KPP; współorganizator Związku Patriotów Polskich w Związku Sowieckim oraz 1. Dywizji Piechoty im. T. Kościuszki.
1901 - Aresztowany od 15 miesięcy i symulujący chorobę psychiczną Józef Piłsudski zbiegł dzięki pomocy polskiego lekarza ze szpitala św. Mikołaja Cudotwórcy w Petersburgu, dokąd przewieziono go z Warszawy na szczegółowe badania.
1906 – Członek Organizacji Bojowej PPS Baruch Szulman dokonał w Warszawie udanego zamachu bombowego na podkomisarza policji rosyjskiej Konstantinowa. Podczas ucieczki z miejsca zdarzenia został zastrzelony. Aby nie dopuścić do manifestacji patriotycznej na pogrzebie, policja wykradła jego ciało, a następnie zniszczyła pomnik ustawiony na jego grobie. W okresie międzywojennym Szulman był symbolem wspólnej walki Polaków i Żydów z zaborcą.
1919 - Wojna polsko-ukraińska: Początek ofensywy wojsk polskich dowodzonych przez gen. Józefa Hallera w Galicji Wschodniej.
1920 - Założono klub sportowy Polonia Bydgoszcz.
1920 - Wojna polsko-bolszewicka: Front zachodni pod dowództwem Michaiła Tuchaczewskiego rozpoczął sowiecką ofensywę na Białorusi.
1920 - W Warszawie założono Związek Literatów Polskich; pierwszym prezesem został jego inicjator Stefan Żeromski.
1921 - W Postawach koło Wilna urodził się Stanisław Jasiukiewicz, aktor, żołnierz Armii Krajowej; wystąpił m.in. w filmach „Wolne miasto”, „Lunatycy”, „Krzyżacy”, „Matka Joanna od Aniołów”, „Hrabina Cosel”, „W pustyni i w puszczy”, „Potop”, a także w serialu „Czterej pancerni i pies”.
1922 – Reprezentacja Polski w piłce nożnej rozegrała pierwszy w historii mecz międzypaństwowy przed własną publicznością, przegrywając na Stadionie Cracovii z Węgrami 0:3.
1926 - Przewrót majowy: Wobec kontrataku wojsk marszałka Józefa Piłsudskiego polskie władze wycofały się do Wilanowa, gdzie wieczorem prezydent Stanisław Wojciechowski złożył urząd, przekazując władzę marszałkowi Sejmu Maciejowi Ratajowi, a premier Wincenty Witos podał swój rząd do dymisji.
1928 - W Nowym Sączu urodził się Władysław Hasior, rzeźbiarz, malarz, scenograf.
1930 - W Krakowie zmarł Władysław Orkan, poeta, pisarz, publicysta; oficer Legionów Polskich.
1930 - W Katowicach urodziła się Barbara Horawianka, aktorka, wystąpiła m.in. w filmach „Drewniany różaniec”, „Kochankowie z Marony”, „Samotność we dwoje”, „Jezioro osobliwości”, „Pensja pani Latter”, a także w serialach „Daleko od szosy” i „Modrzejewska”.
1938 - W Warszawie urodziła się Elżbieta Czyżewska, aktorka, wystąpiła m.in. w filmach „Mąż swojej żony”, „Zaduszki”, „Gdzie jest generał”, „Godzina pąsowej róży”, „Milczenie”, „Żona dla Australijczyka”, „Giuseppe w Warszawie”, „Rysopis”, „Niekochana”, „Małżeństwo z rozsądku” i „Wszystko na sprzedaż”.
1939 - Początek wizyty polskiej delegacji wojskowej w Paryżu na czele z ministrem spraw wojskowych gen. Tadeuszem Kasprzyckim; rozmowy przyniosły sprecyzowanie francuskich zobowiązań sojuszniczych wobec Polski.
1940 - W Borysławiu urodziła się Marta Lipińska, aktorka, od ponad 50 lat w zespole Teatru Współczesnego w Warszawie; zagrała m.in. w filmach „Salto”, „Lalka”, „Nad Niemnem”, „Nigdy w życiu!”, „Stacja Warszawa”, a także w serialu „Ranczo”; przez wiele lat występowała jako Eliza w słuchowisku „Kocham Pana Panie Sułku”, emitowanym w programie III Polskiego Radia.
1940 - U wybrzeżu Norwegii trafiony niemieckimi bombami zatonął MS Chrobry, polski transatlantyk, przebudowany po wybuchu wojny na transportowiec.
1942 - W Warszawie zmarł prof. Kazimierz Chodynicki, historyk, redaktor naczelny „Ateneum Wileńskiego”, wykładowca Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie i Uniwersytetu Poznańskiego. W czasie II wojny światowej prowadził zajęcia na tajnych uczelniach.
1943 - W Sielcach nad Oką rozpoczęto formowanie 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki.
1944 - Żołnierze Zgrupowania Stołpeckiego AK odnieśli zwycięstwo w bitwie w Kamieniu Stołpeckim (dzisiejsza Białoruś) z dwiema brygadami sowieckiej partyzantki.
1947 - Rozpoczął działalność Wojskowy Sąd Grupy Operacyjnej „Wisła”, który do połowy września 1947 r. rozpatrzył 285 spraw; w większości dotyczyły one osób cywilnych, spośród których 173 skazano na karę śmierci, a 58 na kary dożywotniego więzienia.
1948 - Proklamowano państwo Izrael; Polska uznała rząd tymczasowy Dawida Ben Guriona.
1948 – Założono Centralną Szkołę Prawniczą w Warszawie. Placówka ta zapewniała dalszą edukację absolwentom tzw. średnich szkół prawniczych, które przyuczały do wykonywania zawodów prawniczych osoby cieszące się zaufaniem ówczesnych władz. W ciągu dwuletniego cyklu nauczania uczniowie mieli zdobyć wykształcenie teoretyczne i praktyczne umożliwiające im pełnienie stanowisk sędziowskich i prokuratorskich.
1955 - W Warszawie przywódcy Albanii, Bułgarii, Czechosłowacji, NRD, Polski, Rumunii, Węgier i ZSRS podpisali sojusz polityczno-wojskowy, określany jako Układ Warszawski; państwa wchodzące w jego skład były całkowicie podporządkowane Związkowi Sowieckiemu, zarówno pod względem politycznym jak i militarnym.
1957 - W Warszawie rozpoczęło się IX plenum KC PZPR, na którym Władysław Gomułka wystąpił przeciwko tzw. rewizjonistom, czyli działaczom partyjnym popierającym kontynuowanie i rozszerzanie demokratyzacji zapoczątkowanej w październiku 1956 r.
1958 - W Brzeźnie Wielkim urodził się Andrzej Grubba, zdobywca 15 medali mistrzostw świata i Europy; zwycięzca turnieju Europa TOP 12 w 1985 r., zdobywca Pucharu Świata w 1988 r. i dwukrotny finalista tych rozgrywek.
1973 - W Siedlcach zmarł Bohdan Arct, pilot myśliwski; w czasie II wojny światowej w Polskich Siłach Powietrznych w Wielkiej Brytanii, m.in. dowódca eskadry „B” w Dywizjonie 303; autor wielu publikacji historycznych i wspomnień; część źródeł jako datę śmierci Bohdana Arcta podaje 11 maja 1973 r.
1983 - Stan wojenny: W Warszawie zmarł Grzegorz Przemyk, 19-letni uczeń Liceum Ogólnokształcącego im. Andrzeja Frycza-Modrzewskiego, zatrzymany 12 maja 1983 r. przez funkcjonariuszy MO na pl. Zamkowym w Warszawie i bestialsko pobity w komisariacie przy ul. Jezuickiej; jego śmierć była jedną z najgłośniejszych zbrodni aparatu bezpieczeństwa PRL.
1984 - Premiera filmu „Seksmisja” w reżyserii Juliusza Machulskiego.
1999 – W Alei Gwiazd w Łodzi odsłonięto gwiazdę Bogumiła Kobieli.
2005 – W Warszawie odsłonięto pomnik generała Charles’a de Gaulle’a.
2008 - Zmarł Roman Wapiński, historyk, wieloletni wykładowca Uniwersytetu Gdańskiego, autor biografii Władysława Sikorskiego, Ignacego Paderewskiego i Romana Dmowskiego, a także książek „Narodowa Demokracja 1893-1939”, „Świadomość polityczna w II Rzeczypospolitej” i „Pokolenia II Rzeczypospolitej”.
2010 – Na południu Polski rozpoczęły się ulewne deszcze, które zapoczątkowały największą od 160 lat powódź na Wiśle i jej dopływach. W jej wyniku zginęło 25 osób, straty materialne według szacunków MSWiA wyniosły ponad 10 mld złotych.
Źródło: PAP
